تقویت توانمندی موشکی کرۀ شمالی و پیامدهای آن

اگرچه به اذعان مقامات نظامی کرۀ جنوبی موشک مافوق صوت در مراحل اولیه توسعه است، اما آزمایش موشک‌های کروز و موشک بالستیک نشان‌دهندۀ توسعه چشمگیر توانایی کرۀ شمالی در حمله به اهدافی در کرۀ جنوبی و ژاپن است که هر دو میزبان نیروهای آمریکایی هستند..

تقویت توانمندی‌های نظامی کرۀ شمالی به طور ویژه در حوزۀ موشکی و هسته‌ای باعث ایجاد نگرانی در کشورهایی شده است که با این کشور فاصله جغرافیایی بسیار کمی دارند. کرۀ جنوبی و ژاپن به عنوان دو متحد راهبردی ایالات ‌متحده آمریکا در شرق آسیا، آسیب‌پذیرترین دولت‌ها در برابر هرگونه حملۀ موشکی کرۀ شمالی هستند. با در نظر گرفتن نگرانی‌های فزایندۀ ایجاد شده در این کشورها، می‌توان چنین تحلیل کرد که هر چه کرۀ شمالی توانمندی‌های نظامی خود را افزایش می‌دهد روابط امنیتی نظامی کشورهای منطقه با آمریکا تقویت شده و از سوی دیگر تقویت توانمندی‌های نظامی داخلی در دستور کار سیاستمداران این کشور قرار می‌گیرد. این گزاره به خصوص در رابطه با ژاپن بسیار ملموس است.

مرور اسناد دفاعی ژاپن در سال ۲۰۲۱ حکایت از آن دارد که کرۀ شمالی و چین دو تهدید اصلی برای امنیت ملی این کشور ارزیابی شده‌اند، در حالی که چین تهدید بلند مدت و کم خطر تلقی می‌شود؛ کرۀ شمالی تهدید فوری و نگرانی اصلی ژاپن قلمداد شده است. نتیجه منطقی این ادراک از کرۀ شمالی، سرمایه‌گذاری‌های کلان در حوزۀ نظامی و انعقاد قراردادهای سنگین در جهت تقویت سامانه‌های موشکی و سایر توانمندی‌های نظامی بوده است؛ لذا مسابقۀ تسلیحاتی در منطقه نخستین پیامد مورد پیش‌بینی از آزمایش‌های موشکی کرۀ شمالی می‌باشد.

در رابطه با روابط کرۀ شمالی و کرۀ جنوبی باید اذعان کرد که آزمایش موشکی کرۀ شمالی پیامدهای چندان مثبتی بر روابط دو کره ندارد. در سال‌های اخیر رئیس‌جمهور «مون جائه این»، تلاش زیادی برای بهتر شدن روابط دو کشور انجام داد و چنانچه شاهد بودیم وی نقش پررنگی در مذاکرات میان آمریکا و کرۀ شمالی در سال ۲۰۱۹ داشت. از آنجایی که در بهار سال ۲۰۲۲ رئیس‌جمهور جدید کرۀ جنوبی انتخاب خواهد شد به نظر می‌رسد که با اقدامات اخیر کرۀ شمالی و شکست احتمالی سیاست‌های مون جائه این در بهبود روابط با کرۀ شمالی، میراث وی و طرفداران ایدۀ اتحاد دو کره و یا حداقل تنش‌زدایی از روابط دو کشور با چالش جدی مواجه شود. علاوه بر این، به نظر می‌رسد که تقویت توانمندی‌های نظامی در دستور کار مقامات کرۀ جنوبی قرار گیرد چنانچه شاهد هستیم اخیراً کرۀ جنوبی یک موشک بالستیک پرتاب شده از زیردریایی را آزمایش کرد.

در رابطه با آمریکا و مذاکرات این کشور با کرۀ شمالی باید گفت به نظر می‌رسد که با افزایش اقدامات تحریک‌آمیز کرۀ شمالی چندان نمی‌توان به آینده مذاکرات امیدوار بود. از زمان روی کار آمدن جو بایدن در ماه ژانویه سال ۲۰۲۱، کرۀ شمالی دیگر به دنبال تجدید گفت‌وگو با ایالات متحده برنیامد. عدم تمایل دولت بایدن برای انجام اقدامات مربوطه به عنوان مثال لغو بخشی از تحریم‌ها در مقابل اقدامات انجام شده توسط کرۀ شمالی در سال ۲۰۱۸ نظیر توقف آزمایش هسته‌ای و موشک‌های دوربرد بیش از پیش سبب تشدید بدبینی پیونگ‌یانگ به سیاست‌های واشنگتن شده است.

در ارزیابی نهایی باید گفت که تاریخچۀ بحران موشکی و هسته‌ای کرۀ شمالی حکایت از آن دارد که این کشور همواره در مسیر افزایش توانمندی‌های نظامی و رفتارهایی که دشمنانش در منطقه آن را خصمانه و تحریک‌آمیز تلقی می‌نمایند، بوده است. البته نباید این نکته را فراموش کرد که این کشور هم زمان با پیگیری سیاست‌های نظامی، بخت خود در حوزۀ دیپلماسی را هم حفظ می‌کند. به عنوان مثال کرۀ شمالی حدود چهار سال است که یک موشک دوربرد که قادر به رسیدن به سرزمین اصلی آمریکا را آزمایش نکرده است. در همین زمینه یانگ مو جین، استاد دانشگاه مطالعات کرۀ شمالی در سئول می‌گوید؛ کرۀ شمالی مراقب است از خطوط قرمز عبور نکند. در میان این همه آزمایش موشکی، کرۀ شمالی نشان می‌دهد که علاقه‌مند به گفت‌وگو است. با در نظر داشتن این تاریخچه به نظر می‌رسد که کرۀ شمالی هرگز گامی در جهت خلع سلاح اتمی نخواهد برداشت مگر آنکه اقداماتی از جانب آمریکا و عمل به تعهدات اعلام شده صورت گیرد.

منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی

توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»