اشتباهات راهبردی در برگزاری نشست امنیتی کردستان عراق

«داود احمدزاده»، کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه این نشست واکنش‌های جدی داخلی و خارجی به همراه داشت و به شدت افکار عمومی مردم اقلیم کردستان و مقام‌های رسمی عراق را درگیر کرده است، اظهار داشت: «نشست عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی که در اربیل کردستان برگزار شد با محکومیت مسئولان بغداد و استان‌های کردنشین روبه‌رو شد. از سوی دیگر شورای عالی دستگاه قضایی عراق حکم جلب برخی از شخصیت‌هایی را که در نشست عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی شرکت کرده بودند، صادر کرده که این نشان می‌دهد بغداد همچنان مخالف چنین مسائلی است و خطر تجزیه را به خوبی درک کرده است.»

احمدزاده تأکید کرد: «در گذشته یعنی در ماجرای سودان نیز ما شاهد طرح تجزیه و اجرایی کردن چنین پرونده‌ای توسط رژیم صهیونیستی بودیم.» وی در خصوص واکنش جمهوری اسلامی ایران نسبت به برگزاری این نشست نیز گفت: «ایران نیز نشست اخیر را در راستای مشروعیت‌بخشی به رژیم صهیونیستی تلقی کرده و این موضوع را برهم زنندۀ امنیت منطقه دانسته است.» وی دربارۀ هدف تل‌آویو از برگزاری این نشست و نفوذ در کردستان عراق نیز توضیح داد: «رژیم صهیونیستی طی سالیان گذشته سعی کرده تا نفوذ خود در کردستان عراق را افزایش دهد و این روند تا جایی ادامه پیدا کرد که رفراندوم قبلی عراق، تحت عنوان فدرالیسم برگزار شد و پرچم رژیم صهیونیستی در کردستان عراق به اهتزاز درآمد.»

احمدزاده ادامه داد: «این اقدام نشان می‌داد صهیونیست‌ها از تجزیه‌طلبی و ایجاد اختلاف میان اقوام مختلف استفاده می‌کنند و در کنار این موضوع وجود نفت و منابع بکر منطقۀ کردستان باعث شده که مقامات رژیم صهیونیستی تلاش خود را برای دسترسی به این منابع عظیم و ارزان دوچندان سازند.» این کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به اینکه رژیم صهیونیستی از حامیان قدیمی احزاب کرد غرب‌گراست، ادامه داد: «اکنون این قابلیت وجود دارد که رژیم صهیونیستی از طریق لابی‌های یهودی توجه بیشتر آمریکا را به موضوع کردستان جلب کند؛ چرا که درصدی از نفت رژیم صهیونیستی از کردستان عراق تأمین می‌شود و این واردات به ویژه به دلیل عدم دسترسی رژیم صهیونیستی به منابع نفتی در کشورهای حاشیۀ خلیج فارس برای تل‌آویو حیاتی است.»

وی در رابطه با اهداف نشست اخیر گفت: «عادی‌سازی و علنی کردن حضور رژیم صهیونیستی در کردستان عراق و همچنین تجزیۀ این منطقه، دو هدف اصلی این نشست در بخش کردنشین عراق بود.» احمدزاده با اشاره به اینکه این موضوع تنش‌زا دارایِ سابقۀ تاریخی است، گفت: «رژیم صهیونیستی برای اجرای این دکترین بارها با مصطفی بارزانی، پدر مسعود بارزانی، رئیس کنونی اقلیم کردستان عراق، تماس برقرار کرد. نتیجۀ این تلاش‌ها دو دیدار مصطفی بارزانی از رژیم صهیونیستی بود؛ نخستین بار در سال ۱۹۶۸ و دفعۀ دوم نیز در سال ۱۹۷۳. با این وجود این تلاش‌ها نتیجۀ چندانی در پی نداشت و کردها نه حمایتی از رژیم صهیونیستی کردند و نه عداوتی با فلسطینی‌ها دارند.»

این کارشناس دربارۀ پیشینه تلاش‌های رژیم صهیونیستی در عراق و منطقۀ کردستان تصریح کرد: «رژیم صهیونیستی در فردای سقوط صدام و لشکرکشی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۱ تلاش نمود که تحت عناوین مشاورین نظامی و نیز همکاری‌های امنیتی، روابط پنهان و آشکاری را با برخی از سران کردستان عراق برقرار سازد.» وی تأکید کرد: «برای رژیم صهیونیستی؛ اقلیم کردستان، یک متحد غیرعرب است، متحدی که مستقیماً درگیر مسئله فلسطین نیست.» به گفتۀ این کارشناس، از زمان تشکیل رژیم صهیونیستی، این رژیم در پی برقراری یک اتحاد پیرامونی است، راهبردی که توسط «دیوید بن گورین»، اولین نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی طراحی شد و هدف از آن، گسترش روابط این رژیم با کشورها و گروه‌های غیرعرب در منطقه است تا به انزوای آن پایان داده شود.

احمدزاده در مورد دلایل گرایش برخی از کردها به رژیم صهیونیستی و تلاش برای خودمختاریِ گسترده توضیح داد: «‌از نظر تحلیلگرانِ کرد منطقه، برخی از کردهای عراق جدای از دلایل قومیتی به دنبال آن هستند که از دولت‌های مربوطه خود مستقل و بی‌نیاز شوند.» وی ادامه داد: «در این میان برخی جریانات گریز از مرکز؛ جریانات حاضر در استان‌های کردنشین عراق از جمله جریان منتسب به مسعود بارزانی بر تجزیۀ کردستان عراق متمرکز هستند. بر این اساس، طی سال‌های اخیر تلاش‌هایی بوده و اخیراً هم شاهد برگزاری یک نشست در کردستان عراق با محوریت رژیم صهیونیستی و تجزیه عراق بودیم.» وی با اشاره برگزاری آخرین رفراندوم استقلال کردستان عراق گفت: «‌اولین کسانی که از این همه‌پرسی و جدا شدن کردستان عراق استقبال کردند، صهیونیست‌ها بودند.»

احمدزاده در خصوص رویکرد ایران به این عادی‌سازی روابط توضیح داد: «نگرانی‌های امنیتی ایران و حساسیت به حضور رژیم صهیونیستی در مرزهای خود، از دلایل اصلی مخالفت ایران با برنامۀ عادی‌سازی روابط با این رژیم است.» وی در نهایت گفت: «رژیم صهیونیستی بر این باور است که می‌تواند همکاری نظامی و اطلاعاتی نزدیک و راهبردی با اقلیم کردستان داشته باشد و جای پای محکمی برای خود در همسایگی با ایران ایجاد کند. به این ترتیب این رژیم می‌تواند حوزۀ نفوذ خود را علیه ایران، در سوریه و عراق گسترش دهد. این در حالی است که ایران در هیاهوی رسانه‌ای این نشست با اعتراض رسمی به مقامات اقلیم کردستان، هرگونه تجزیه‌طلبی و حضور عناصر ناامن در منطقه را محکوم و آشکارا اعلام کرد که به آن پاسخ خواهد داد.»

احمدزاده تأکید کرد که بی‌شک حضور رژیم صهیونیستی به عنوان عامل ناامنی می‌تواند به تشدید و پیچیدگی اوضاع سیاسی در عراق و منطقه بینجامد که این مسئله نیازمند رایزنی ایران و عراق برای جلوگیری از هرگونه رخنۀ امنیتی و شکاف قومیتی و مذهبی به دلیل حضور رژیم صهیونیستی است.

منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی

توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»