دلایل و پیامدهای خروج سامانه‌های دفاعی آمریکا از عربستان
دلایل و پیامدهای خروج سامانه‌های دفاعی آمریکا از عربستان
«سجاد محسنی»، کارشناس مسائل عربستان با بیان اینکه در میانۀ خروج ایالات متحده از افغانستان و بی‌نظمی‌های پس از آن، تصاویر هوایی حکایت از خروج سامانۀ دفاعی تاد و پاتریوت از پایگاه هوایی شاهزاده سلطان در نزدیکی ریاض دارد، اظهار داشت: «کشورهای منطقه و به خصوص عربستان سعودی در میانۀ جنگ با یمن این سیاست را به عنوان علامت و پیام مهمی در نظر می‌گیرند.»
دلایل خروج سامانه‌های نظامی آمریکا از عربستان
وی با بیان اینکه اگرچه خروج این سامانه‌ها به دلایل امنیتی در فضای رسانه‌ای داخلی عربستان بازتاب چندانی نیافت، اما از سوی بسیاری از بازیگران منطقه‌ای مورد توجه قرار گرفت، گفت: «نخستین دلیل خروج این سامانه‌های ایالات متحده از عربستان را می‌توان تلاش آمریکا برای کاهش هزینه‌های نظامی در منطقه دانست. ایالات متحده بر این باور است که اگر چین را مهم‌ترین رقیب آیندۀ خود می‌داند، باید تمرکز بیشتری بر ایجاد بازدارندگی در قبال کشور قرار دهد. حضور در افغانستان و عراق، داشتن پایگاه‌های متعدد در کشورهای حوزۀ خلیج فارس و تمرکز بر موضوع ایران نمی‌تواند چندان تأمین‌کنندۀ منافع بلندمدت این کشور باشد.»
این کارشناس مسائل عربستان دلیل دوم خروج سامانه‌های نظامی آمریکایی از عربستان را به حداقل رساندن هزینه‌های تأمین امنیت برای کشورهای منطقه دانست و ادامه داد: «اگرچه ایالات متحده در دوران ترامپ تروریست تلاش کرد تا هزینه‌های امنیتی خود را به صراحت مطرح و آن را از منابع مالی کشورهای عربی منطقه تأمین کند، اما حضور طولانی مدت ایالات متحده در منطقه منجر به فرسودگی نظامی و هزینه‌های فزاینده شده که تأثیر منفی بر افکار عمومی ایالات متحده نیز داشته است.»
محسنی اضافه کرد: «سومین دلیل را باید ایجاد اهرم فشاری برای وادار کردن عربستان به پایان جنگ یمن دانست. پایان بخشیدن به جنگ یمن یکی از شعارهای مهم انتخاباتی بایدن بود که با گذشت حدود ۹ ماه از ریاست جمهوری وی همچنان تحقق نیافته است. خروج سامانه‌های دفاعی از عربستان می‌تواند پیام مثبتی به انصارالله در راستای قصد ایالات متحده برای پایان جنگ و پیام منفی به عربستان مبنی بر این باشد که اگر تمایل به جنگ داشته باشد باید هزینۀ مدیریت آن را هم خودش بپردازد.»
وی با تأکید بر ضرورت توجه به پیامدهای این سیاست آمریکا گفت: «نخستین پیامد این اقدام، اثبات این ذهنیت است که ایالات متحده منافع خود را قربانی هیچ بازیگری، حتی شرکای راهبردی ا ش نخواهد کرد. عدم حمایت از «حسنی مبارک»، خروج غیرمسئولانه از افغانستان و سقوط دولت «اشرف غنی» دو نمونه اجرای این سیاست است. طبیعتاً در این مسیر، عربستان سعودی نیز استثنا نخواهد بود. درک این مسئله بر آیندۀ سیاست عربستان سعودی و روابطش با ایالات متحده تأثیر خواهد گذاشت.» محسنی ادامه داد: «دومین پیامد این خروج سامانه‌های نظامی آمریکا از عربستان، می‌تواند حرکت عربستان به سمت پایان جنگ یمن باشد. عربستان سعودی دریافته که به پایان رسمی حمایت‌های ایالات متحده از سیاست‌های منطقه‌ای این کشور رسیده است؛ بنابراین اگر سیاست‌های ماجراجویانه خود را تداوم بخشد، مجبور است هزینه‌های سنگین‌تری بپردازد.»
این تحلیلگر تحولات عربستان، تلاش برای جایگزین کردن زیرساخت‌های دفاعی ایالات متحده با زیرساخت‌های چینی را از دیگر پیامدهای خروج نظامی آمریکا از عربستان عنوان کرد و گفت: «از دهۀ ۱۹۹۰ تاکنون، روابط عربستان و چین به خصوص در حوزۀ اقتصادی و تسلیحاتی رو به رشد بوده است. در صورتی که ریاض از ناحیۀ آمریکا احساس خلاء کند، این خلاء را با توجه به روابط مناسبی که با چین دارد، پُر خواهد کرد.»
توجه عربستان به مکانیسم امنیت دسته جمعی با خروج آمریکا
وی تأکید کرد: «عربستان سعودی با این اقدام دولت بایدن به این نتیجه می‌رسد که باید به تأمین امنیت خود از طریق مکانیسم امنیت دسته جمعی روی آورد. پیش زمینۀ این سیاست نیز در گام اول، کاهش تنش با رقبای منطقه‌ای مانند ایران و ترکیه خواهد بود. در صورتی که ایالات متحده از عربستان حمایت سیاسی و امنیتی نکند، ریاض به این درک می‌رسد که باید روابط خود را با ایران بهبود ببخشد. این فضا می‌تواند چشم انداز مثبت‌تری از مذاکرات ایران و عربستان نیز ارائه دهد.»
به گفتۀ این کارشناس مسائل عربستان؛ در گام دوم فقدان تأمین امنیت از سوی آمریکا، این کشور را به سمت اتحاد با بازیگران منطقه‌ای قدرتمند یا فرامنطقه‌ای مانند چین و روسیه سوق می‌دهد. بر این اساس درصورتی‌که تنش عربستان با ایران مرتفع شود و مقامات این کشور از بهبود روابط با ایران اطمینان خاطر پیدا کنند، ارتباط سیاسی امنیتی با رژیم صهیونیستی نیز به حاشیه خواهد رفت.
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :