آلمان و راهبرد تقویت قدرت بازدارندگی ناتو
«داگلاس باری»، عضو ارشد بخش هوانوردیِ نظامی در یادداشتی که وب‌سایت مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی منتشر کرد، نوشت: «این پرسش درصورتی نامربوط محسوب می‌شد که جنگنده دومنظوره ناتو صرفاً" نمادین؛ و هدف آن تضمینِ حضور تسلیحات هسته‌ای آمریکا در خاک اروپا و اتصال به بازدارندگیِ گسترده واشنگتن بود.»
با این حال، اگر قرار است که این هواپیما یک توانمندیِ نظامی واقعی تلقی شود، پس این عنصرِ بازدارندگی ناتو باید نه تنها در چشمِ این ائتلاف، بلکه از نظر مسکو نیز معتبر باشد. روسیه، همانند اتحاد شوروی، دارای زرادخانه عظیم کلاهک‌های مادون - راهبردی (Sub-Strategic) است. زرادخانه روسیه علاوه بر بمب‌هایِ هسته‌ای سقوط آزاد، شامل موشک‌هایِ تاکتیکی و همچنین موشک‌هایِ کروز هوا پایه، زمین پایه و دریا پایه است که از قابلیتِ سازگاری با کلاهک‌های هسته‌ای و متعارف برخوردار است. نقش تسلیحاتِ مادون راهبردی در دکترین هسته‌ای روسیه معلوم نیست، اما مسلماً برای ناتو نگران‌کننده است. استقرار موشک کروز زمینی دومنظوره 9M729 (هدایت پذیر SSC-8) توسط مسکو موجب فروپاشی پیمان منعِ تسلیحات هسته‌ای میان برد در ماه اوت سال ۲۰۱۹ شد؛ پیمانی که آمریکا و اتحاد شوروی و جایگزین آن، روسیه را از آزمایشِ موشک‌های بالستیک زمینی و سامانه‌های موشکی کروز با برد ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر منع کرده بود.
دو جنگنده چند منظوره «نسل چهارم» (F-18 سوپر هورنت بوئینگ آمریکا و یوروفایتر اروپا) ظاهراً جایگزین جنگنده تورنادو برای اجرای مأموریت‌های ناتو خواهند شد. در هفته‌های آینده در مورد خرید این جنگنده تصمیم‌گیری خواهد شد. در حال حاضر، وظیفه دی‌سی‌ای ( DCA ) یعنی تأمین توانایی تحویل بمب سقوط آزاد B61 آمریکا به عنوانِ بخشی از موضع بازدارندگیِ ناتو برعهده جنگنده تورنادو است. بلژیک، ایتالیا و هلند نیز از نقشِ تورنادو در ناتو حمایت کرده و بمب B61 تحت کنترل آمریکا در خاک آن‌ها انبار شده است. تصور می‌شود که بمب B61 در پایگاهِ آمریکا در اینجرلیک ترکیه نیز انبار شده باشد.
بلژیک، ایتالیا و هلند به دنبالِ عملیاتی کردن جنگنده رادار-گریز F-35A لاکهید مارتین در نقشِ تورنادو هستند، اما آلمان از یک جنگنده نسل چهارم استفاده خواهد کرد و F-35A را از گزینه‌هایِ خود کنار گذاشته است. با این حال، برایِ حمل موفقیت‌آمیز این بمب سقوط آزاد، هواپیما باید از دفاعِ هوایی دشمن عبور کند. این امر نیازمند هواپیمای جنگنده و کمربند چندلایه موشک‌های پیشرفته سطح به هواست. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا هواپیمای جنگی نسل پنجم برایِ عملیات تورنادو گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود یا خیر. F-35A به خاطر طراحی رادار گریز آن، در نفوذ به دفاع هوایی از احتمالِ بقای بیشتری برخوردار است، اما باز هم خطر وجود خواهد داشت. اگرچه F-35A رادار گریز است و پنهانکاری آن خطرِ ناشی از ردیابی توسط سامانه‌هایِ دفاع هوایی را کاهش می‌دهد، اما پرواز نزدیک بر فراز هدف، احتمال ردیابی جنگنده توسط سنسورهای دفاع هوایی درگیر را افزایش خواهد داد.
با اختصاص تعداد کمی از تسلیحات موازی به نقشِ فعلی دی‌سی‌ای، بقایِ جنگنده و احتمال موفقیت محموله بیش‌تر خواهد شد. مسلماً، ناتو می‌تواند تعداد کلاهک‌های هسته‌ای را کاهش دهد، زیرا سامانه موازی بکار گرفته شده در این نقش، اعتبار بازدارندگی را افزایش خواهد داد. سلاح موازی هوایی یکی از گزینه هاست. موشک کروز پرتاب از زیردریایی، نیز می‌تواند گزینه دیگر باشد. فرانسه تنها عضو اروپایی ناتوست که در زرادخانه خود از موشک کروز هوایی مسلح به هسته‌ای برخوردار است. موشک کروز فراصوت ASMPA بر روی جنگند، چند منظوره داسو رافال، به عنوانِ بخشی از بازدارندگی ملی فرانسه محسوب می‌شود.
با این حال، فرانسه عضو گروه برنامه ریزی هسته‌ای ناتو نیست و پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای، پاریس را از تأمین تجهیزات هسته‌ای برای یک قدرتِ غیر هسته‌ای (آلمان) منع می‌سازد. اگر مقررات پیمان منع گسترش یا سیاست‌هایِ داخلی، مانع از این کار شود، فرانسه به جای آن می‌تواند تعداد کمی موشک بدون بسته هسته‌ای در اختیار آلمان بگذارد. سپس، کلاهکِ آمریکایی سوار شده و سامانه به همان روش بمب B61 در ساختار دی‌سی‌ای ناتو بکار می‌رود. این موشک می‌تواند روی هواپیمایِ خریداری شده توسط برلین سوار شود، درست همانطور که B61-12 بر روی سوپر هورنت یا یوروفایتر سوار می‌شود.
علاوه بر این، ناتو در حال حاضر ماهیتِ پاسخ خود به استقرار موشک‌های کروز زمینیِ دومنظوره روسیه را مورد ملاحظه قرار می‌دهد. پرداختن به رویکردهای چندمنظوره و توانمندی‌هایِ دومنظوره، یکی از راه‌های ترغیب روسیه به مذاکره و ازسرگیری گفت‌وگوها در مورد محدودسازی تسلیحات هسته‌ای است. آیا برلین این فرصت را فراهم خواهد کرد؟
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح:
«گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :