همسویی مواضع آمریکا و اروپا در اجلاس گروه هفت

«مرتضی مکی»، کارشناس مسائل اروپا اظهار داشت: «اجلاس وزرای خارجه گروه هفت در لندن به نوعی برای تعیین دستور کار اجلاس سران این گروه برگزار شد.» به گفتۀ این کارشناس، مهم‌ترین موضوعی که در این اجلاس مطرح شد پیامدهای گستردۀ پاندمی (همه گیری) کرونا بود که تبعات اقتصادی زیادی بر رشد و توسعه کشورها به ویژه کشورهای گروه هفت برجای گذاشته است. کارشناس مسائل اروپا ادامه داد: «موضوع دیگری که در این اجلاس خیلی برجسته شد، بحث مهار قدرت چین و روسیه بود.»

وی توضیح داد: «با توجه به روی کار آمدن دمکرات‌ها در آمریکا، باقی اعضای گروه هفت در اجلاس اخیر همسویی و همراهی بیشتری با سیاست‌های ستیزه‌جویانه و روس‌هراسانۀ آمریکا در پیش گرفتند. مواضع و دیدگاه‌های دونالد ترامپ تروریست در طول چهار سال گذشته به گونه‌ای بود که اعضای گروه هفت می‌کوشیدند از سیاست‌های ترامپ فاصله بگیرند و به همین دلیل نشست‌های این گروه در دورۀ ترامپ در عمل خروجی زیادی نداشت؛ اما در اجلاس اخیر ما شاهد همکاری و همراهی بیشتر اعضای گروه هفت یا همان بلوک کشورهای توسعه یافته غربی بودیم.» مکی با اشاره به اینکه آمریکا تلاش دارد در چارچوب سیاست مهار چین و در مرحلۀ بعد مهار روسیه در مرزهایش، همراهی و همسویی دیگر کشورهای گروه هفت را داشته باشد، افزود: «به نوعی احساس می‌شود دولت‌های غربی به خصوص کشورهای اروپایی همچون آلمان، فرانسه، انگلیس، ایتالیا و نمایندۀ اتحادیه اروپا دغدغه‌ها و نگرانی‌های مشترکی با آمریکا در این رابطه دارند.»

وی ادامه داد: «اما در عین حال منافع مشترک و موقعیت جغرافیایی دولت‌های اروپایی در همسایگی با روسیه و همکاری‌های گسترده با چین باعث شده که نتوانند با سیاست‌های تهاجمی آمریکا در مقابله با چین و روسیه همراهی کاملی داشته باشند.» این کارشناس مسائل اروپا با اشاره به اینکه دولت‌های اروپایی می‌کوشند نقش توازن بخشی در قبال سیاست‌های آمریکا با چین و روسیه داشتند باشند، گفت: «در واقع هدفشان این است که از یک سو امتیازات مناسبی از مسکو و پکن کسب کنند و از سوی دیگر با همسویی و همراهی با آمریکا در بخشی از همکاری‌هایشان با چین و روسیه مانع توسعه نفوذ این دو کشور به عنوان تهدیدات جدی قرن بیست و یکم شوند.»

مکی با توجه به اینکه در راهبرد امنیت ملی آمریکا، جمهوری اسلامی ایران به عنوان اولویت چهارم مطرح شده است، تأکید کرد: «اکنون شاهد تغییراتی در سیاست‌های ایالات متحده آمریکا در قبال ایران و احیای برجام هستیم.» وی در خصوص سیاست اروپا در قبال برجام و همسویی‌اش با واشنگتن نیز بیان کرد: «دولت‌های اروپایی اگرچه منافع مشترک زیادی با برخی کشورهای عربی منطقه دارند، ولی در عین حال آن‌ها نیز مجبور به همراهی با آمریکا در احیای برجام هستند و سیاست مهار ایران را ضمن نوعی همکاری با جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌کنند.»

مکی با اشاره به اینکه در این دور از مذاکرات احیای برجام در وین برخلاف دوره‌های قبل کمتر شاهد پیشنهاد‌های زیاده خواهانه دولت‌های غربی در قبال ایران بودیم، تأکید کرد: «پیش‌تر برخی کشورهای اروپایی همچون فرانسه و آلمان در خصوص احیای برجام خواسته‌های حداکثری همچون توسعه برجام به موضوعات موشکی و نفوذ منطقه‌ای و یا حتی درخواست حضور کشورهایی همچون عربستان در مذاکرات احیای برجام را مطرح کرده بودند، اما در هفته‌های اخیر با توجه به موضع قاطع جمهوری اسلامی ایران، کمتر شاهد چنین درخواست‌هایی از سوی دولت‌های اروپایی هستیم.» به گفتۀ این کارشناس، تقریباً تمام طرف‌های برجام از خوش‌بینی و آیندۀ روشن احیای برجام سخن می‌گویند.

مکی در نهایت در رابطه با جایگاه گروه هفت در صحنه جهانی توضیح داد: «گروه هفت با توجه به فلسفه وجودی این گروه که در دهه ۱۹۷۰ میان کشورهای توسعه‌یافته صنعتی غربی تشکیل شد، اکنون دیگر جایگاه سابق را ندارد و آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند با توجه به تغییر نظام بین‌الملل در دهه ۱۹۷۰ باز تعریف جدیدی از ماهیت گروه هفت ارائه دهند و این گروه را تبدیل به جبهه‌ای برای مهار چین کنند.»

منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی

توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»