عربستان به دنبالِ صلح آبرومندانه با انصارالله؟
عربستان به دنبالِ صلح آبرومندانه با انصارالله؟
پس از نزدیک به پنج سال جنگِ فرسایشی در یمن، نشانه‌هایِ پایان این جنگ ظاهر شده است. به نظر می‌رسد که پس از درخواستِ چند کشور اروپایی، از جمله آلمان، برایِ توقف صادراتِ سلاح به عربستان سعودی، تمایلِ بین المللی از جمله آمریکا برایِ صلح در یمن افزایش یافته است
«عمار الاشول»، تحلیلگرِ جهان عرب در یادداشتی که پایگاهِ خبری - تحلیلی المانیتور آن را منتشر کرد؛ نوشت: «تسلیحاتِ جنبشِ حوثی‌ها موجب دستیابی آن‌ها به تواناییِ بازدارندگی شده است. حوثی‌ها مسئولیتِ بمباران شرکت نفتی آرامکوِ عربستان سعودی در ماهِ سپتامبر (شهریور ماه 1398) را بر عهده گرفته و ادعا کرده‌اند که پهپادهایی، از جمله پهپادهایِ آمریکایی را ساقط کرده‌اند.»
ریاض نتوانسته است به اهدافِ مورد نظر خود، نظیرِ سرنگونی حوثی‌ها و اعاده دولت مشروع، دست یابد. جنگ یمن به خاطرِ طولانی شدن آن و پیامدهایِ وخامت‌آمیز اوضاع انسانی در این کشور، باری سنگین بر دوشِ متحدان سعودی در واشنگتن، به ویژه در آستانه انتخابات آمریکا، بوده است. همه این‌ها بسیاری را به این فکر انداخته است که شروعِ گفت‌وگوها بهتر از تداومِ جنگ به یک راه‌حل می‌رسد.
در ماه سپتامبر (شهریور)، واشنگتن از گفت‌وگو با حوثی‌ها خبر داد. «دیوید شنکر»، دستیارِ مسئول امور غرب آسیا در دولت آمریکا، طیِ دیدار از عربستان سعودی در ماه سپتامبر گفت: «ما تا جایِ ممکن با حوثی‌ها گفت‌وگو می‌کنیم تا یک راه‌حلِ مورد توافق متقابل برایِ جنگ در یمن پیدا کنیم.»
وی افزود: «هدفِ ما پایان جنگ در یمن است.»
این اقدامِ آمریکا به واسطه اظهارت یک مقامِ ناشناس سعودی خنثی و بی‌اثر گشت. این مقام سعودی 6 نوامبر (15 آبان) اظهار داشت که برایِ حمایت از صلح در یمن از سالِ 2016 یک کانال ارتباطیِ باز با حوثی‌ها وجود داشته است و ما باب ارتباط خود با حوثی‌ها را نبسته‌ایم.»
در 20 سپتامبر سال 2019، حوثی‌ها از ارائه یک طرحِ صلح با ریاض خبر دادند و اکنون به نظر می‌رسد که آن‌ها بیش از هر زمانِ دیگری به یک راه‌حل نزدیک‌تر شده‌اند؛ به ویژه که رقبایِ حوثی‌ها به توافقِ ریاض رضایت داده و این توافق همه نیروهای یمنی را تابع ائتلافِ عربستان - امارات ساخته است.
شاهزاده «خالد بن سلمان»، معاون وزیر دفاع عربستان، 11 نوامبر از کشور عمان دیدار کرد. این دیدار رایزنیِ واشنگتن و ریاض در مورد حوثی‌ها در مسقط را تحت الشعاع قرار داد، به ویژه که این شاهزاده به مدیریتِ پرونده یمن منصوب شده است.
«نبیل خوری»، نایب رئیسِ سابق سفارتِ آمریکا در صنعا، اعلام کرده است که مذاکراتِ مستقیم آمریکا - عربستان با حوثی‌ها، به ویژه در مسقط، کاملاً امکانپذیر است، زیرا برخی از رهبرانِ حوثی‌ها در آنجا حضور دارند.»
وی به خبرگزاری المانیتور گفت: «آمریکایی‌ها مذاکره مستقیم را ترجیح می‌دهند، به ویژه که آمریکا قبلاً در دوره «جان کری»، وزیر امور خارجه وقت، به برخی توافقات با حوثی‌ها دست یافته بود. از سویِ دیگر، عربستان برایِ شروع مذاکرات با حوثی‌ها دلایلِ خاص خود را دارد و ترغیب و تشویقِ آمریکا در این باب مفید است.»
نتایج هر نوع توافقِ احتمالی هنوز روشن نیست، اما عزمِ جدی برای توقفِ جنگ محتمل است، به طوریکه آرامشِ کلی بر جبهه‌هایِ جنگ حاکم بوده و حوثی‌ها حملات موشکی و پهپادی علیه عربستان و امارات را متوقف کرده‌اند.
«جمال عامر»، عضو هیأت نمایندگی حوثی‌ها در مذاکرات سوئد به المانیتور گفت: «ما با آمریکایی‌ها گفت‌وگو می‌کنیم و مذاکراتِ مستقیم یا غیر مستقیم به اهمیتِ مسأله بستگی دارد.»
وی اظهار کرد: «حمله به تأسیساتِ آرامکو مهمترین عاملی بود که ریاض را به مذاکره مستقیم با انصارالله کشاند. همچنین، ناامیدیِ ریاض از واکنشِ سرد «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا، به این حمله نیز عامل دیگر بود.»
عامر افزود: «سعودی‌ها دو کمیته نظامی و سیاسی دارند. کمیته نظامی از طریقِ تماس‌هایِ ویدیویی با کمیته نظامی صنعا به بررسی آتش‌بس نظامی پرداخته و کمیته دیگر بیشتر از طریقِ واسطه‌ها، از جمله عمان، به مذاکره پرداخته است.»
به نظر می‌رسد که ریاض می‌خواهد با حفظِ آبرو از بن‌بستِ جنگ در یمن خارج شود. بنابراین عربستان، با حمایتِ آمریکا، پس از دستیابی به توافقِ ریاض بین متحدان خود، به دنبالِ توافق با حوثی‌ها است تا برای رسیدن به یک توافقِ جامع بین همه گروه‌های یمنی و نهایتاً یک راه‌حل سیاسی، وجهه خود را بهبود ببخشد.
با این حال، ریاض نگران آن است که در صورتِ امضای یک توافق، حوثی‌ها به گسترش نفوذ خود در یمن، به ویژه در نزدیکیِ مرز جنوبی عربستان بپردازند؛ چرا که عربستان حوثی‌ها را عاملِ نفوذی ایران در این منطقه قلمداد می‌کنند. اگر حوثی‌ها بتوانند بر یمن، یا حداقل بر بخشِ شمالیِ این کشور، حکومت کنند، عربستان دست کم به دنبالِ روابط منصفانه و نسبتاً خوب با آن‌ها خواهد بود.
توضیح:
«گزارشات و تحلیلهای راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیلهای راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاهها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمیباشد.»
نظر شما :