نگاه دولت عراق به روابط با دولت جدید آمریکا
«سید صباح زنگنه»، کارشناس مسائل غرب آسیا در خصوص نگاه دولت عراق به روابطش با دولت جدید در آمریکا، ضمن اشاره به زمینه‌های حضور نظامی آمریکا در این کشور و قدرت گرفتن آن، خاطرنشان کرد: «عراق پساصدام هم دورۀ حضور جمهوری خواهان و هم حضور دموکرات‌ها را در کاخ سفید تجربه کرده است. در دوره دموکرات‌ها، دولتمردان عراق بیشتر به شکل‌دهی مناسبات خود با اهل سنت و کردها می‌پرداختند، به این معنا که شیعیان با اهل سنت و با دموکرات‌ها این مناسبات را تنظیم می‌کردند.» زنگنه افزود: «اما در دورۀ ترامپ شاهد تنش شدیدی بین این دو قدرت ایران و آمریکا در سطح معادلات سیاسی عراق بودیم و این تنش و تضاد به اوج خود رسید؛ تا جایی که به شکل تظاهرات گسترده نیروهای متمایل به آمریکا و نیروهای بعثی با سایر نیروها درآمد و منجر به فشار بر دولت عادل عبدالمهدی و استعفای او شد. این یک پیروزی مقطعی برای سیاست ترامپ در عراق به‌حساب می‌آمد.»
نزدیک‌تر شدن کردها به بایدن با هدف جدایی منتفی است
وی با اشاره به برخی اخبار در رابطه با اینکه جو بایدن، ایده پرداز طرح تقسیم عراق به سه کشور بر اساس جنبه‌های طایفه‌ای و قومی بوده است، در رابطه با تمایل کردها به نزدیک‌تر شدن به وی اظهار داشت: «کردها در شرایط فعلی با مشکل کاهش قیمت نفت مواجه هستند. با کاهش قیمت نفت تصمیم غلط کردستان در پیش فروش نفت تا سال ۲۰۲۵ به ترکیه و سایر کشورها و عدم تأمین درآمد کافی با مشکلات جدی مواجه شده است. در تنظیم بودجۀ جدید عراق، هم بغداد و هم اربیل، با مشکلات جدی تأمین حتی حقوق کارمندان خودشان مواجه شده‌اند.» زنگنه تأکید کرد: «نه ترامپ و نه بایدن نمی‌توانستند و نمی‌توانند مشکل کاهش قیمت نفت را حل و به اقلیم کردستان کمکی کنند. ما شاهد بروز اعتراضاتی در رابطه با نداشتن امکانات پرداخت حقوق در عراق هستیم؛ بنابراین بحث ابراز تمایل کردها برای نزدیک‌تر شدن به جو بایدن با هدف جدایی یا تقسیم عراق در این دوره کاملاً منتفی می‌شود، چراکه جدایی کردستان به معنی مواجه‌شدن با قحطی، گرسنگی و بدون درآمد بودن است.»
تلاش بایدن برای کاهش تنش در عراق
وی ادامه داد: «البته چند شاخص را باید در نظر بگیریم؛ در سیاست احتمالی بایدن، یکی از این شاخص‌ها تلاش برای کاهش تنش در عراق است. کاهش تنش به این معنا خواهد بود که امکان نزدیک شدن سیاست‌های ایران و آمریکا در عراق بیشتر خواهد بود. شاخص دوم گرایش به حل مشکلات باقی‌مانده بین اقلیم کردستان و بغداد خواهد بود.» این کارشناس مسائل غرب آسیا شاخص سوم را کاهش جریان‌های نظامی‌گری و تمرکز قدرت در بغداد عنوان کرد و گفت: «در این رابطه شاهد تلاش برای افزایش سطح مشارکت شیعه، سنی و کرد در حکومت خواهیم بود و تأکید بر دموکراسی و مشارکت احزاب و تشکیلات جدید جامعه مدنی بیشتر خواهد شد که این خود آینده شاکله نظام سیاسی بغداد را هم رقم خواهد زد.»
مشکلات احتمالی دولت عراق با بایدن
زنگنه به برخی تحلیل‌ها در رابطه بااینکه الکاظمی شکست ترامپ را مانعی در مسیر موفقیت خود می‌داند اشاره کرد و افزود: «این احتمال وجود دارد. دولت فعلی احساس می‌کرد که ترامپ حامی جدی آن‌ها خواهد بود و بنابراین بیشتر شاهد گرایش به عربستان، اردن، مصر و این قبیل دولت‌ها بودیم، اما با آمدن بایدن و اعتراض و انتقاد او نسبت به برخی سیاست‌های عربستان و مصر، این روند دچار وقفه و یا مشکل خواهد شد.» وی اضافه کرد: «دولت فعلی عراق با سیاست‌های بایدن احساس مشکل بیشتری خواهد کرد و احتمال بروز برخی تنش‌ها هم بعید نیست.»
زنگنه توضیح داد: «دولت فعلی مایل است تا قدرت را در دست خود گرفته و از احزاب موجود و نیروهای مؤثر در قدرت یا کانون‌های قدرت فاصله بگیرد. فاصله گرفتن از کانون‌های قدرت به معنای افزایش تنش و اعتراض‌ها خواهد بود که این اعتراض‌ها می‌تواند جهت‌گیری به سمت آمریکا و نفوذ آمریکا پیدا کند و دولت بایدن مایل نیست وجه‌المصالحه قدرت‌طلبی نیروهای جدیدی باشد که توسط ترامپ بر سرکار آورده شده‌اند.» وی همچنین در رابطه با نگاه دولت عراق نسبت به پیگیری طرح خروج نیروهای نظامی آمریکا در دولت جدید در این کشور نیز گفت: «دولت فعلی عراق به صورت خیلی ملایم و با احتیاط این مطلب را مطرح می‌کند. در واقع با نوعی از سرخود باز کردن نسبت به این مسئولیت رفتار می‌کنند و نه به صورت جدی و به عنوان خواست مجلس عراق.»
زنگنه افزود: «دولت عراق صرفاً به دنبال این است که به مجلس بگوید، من مطرح کردم و آمریکایی‌ها قبول نکردند، یا گفتند سه سال دیگر خارج می‌شویم. ولی به نظر می‌رسد با آمدن بایدن احتمال خروج نیروها و یا کاهش تعداد آن‌ها و مجوز ندادن به انجام عملیات نظامی توسط ارتش آمریکا در دستور کار قرار گیرد.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :